सुर्खेत । मेट्रोपोलिटन प्रहरीले बेलायतमा फोन चोरीविरुद्धको सबैभन्दा ठुलो अपरेसन सञ्चालन गर्दै एउटा अन्तर्राष्ट्रिय गिरोहलाई ध्वस्त पारेको छ । उक्त गिरोहले विगत एक वर्षमा बेलायतबाट ४० हजार जति चोरी भएका मोबाइल फोनहरू चीन तस्करी गरेको आशङ्का गरिएको छ ।
यस कारबाहीमा लन्डन र हर्टफोर्डशायरमा २८ स्थानमा छापा मारिएको थियो । यस क्रममा १८ जना सन्दिग्धलाई पक्राउ गरिएको छ भने दुई हजारभन्दा बढी चोरी भएका उपकरणहरू फेला पारिएको छ ।
कसरी सुरु भयो अनुसन्धान ?
यस अनुसन्धानको सुरुवात गत वर्ष क्रिसमसको पूर्वसन्ध्यामा भएको थियो । त्यतिखेर एक पीडितले आफ्नो चोरी भएको आईफोनलाई इलेक्ट्रोनिक रूपमा हिथ्रो एयरपोर्ट नजिकैको गोदामसम्म ट्र्याक गरेका थिए । डिटेक्टिभ इन्स्पेक्टर मार्क गेभिनका अनुसार सुरक्षाकर्मीहरूको सहयोगमा प्रहरीले उक्त फोन एउटा बाकसभित्र फेला पारेको थियो, जसमा अन्य ८९४ वटा फोनहरू थिए ।
ती लगभग सबै फोनहरू चोरी भएको कुरा पत्ता लाग्यो, जसलाई हङकङ पठाइँदै थियो । त्यसपछि, थप शिपमेन्ट नियन्त्रणमा लिइयो र प्याकेजमा गरिएको फरेन्सिक अनुसन्धानले दुई पुरुषको पहिचान गर्यो ।
मुख्य सन्दिग्धहरू पक्राउ
प्रहरीले ती दुई पुरुषमाथि अनुसन्धान केन्द्रित गरिरहँदा गुप्तचर अधिकारीहरूले एक कारलाई बीच सडकमै रोकेको दृश्य बडीक्याम फुटेजमा कैद गरिएको थियो । चोरी भएका डिभाइसहरू पत्ता नलाग्ने गरी कारभित्र एल्युमिनियमको पातामा बेरेर राखिएको भेटिए ।
पक्राउ परेका दुवै पुरुष ३० वर्षका अफगान नागरिक थिए । उनीहरूलाई चोरीका सामान प्राप्त गर्ने षड्यन्त्र र आपराधिक सम्पत्ति लुकाउने वा हटाउने षड्यन्त्रको आरोप लगाइएको छ । उनीहरूसँग जोडिएका स्थानहरूमा दुई हजारभन्दा बढी डिभाइस फेला परेका थिए । त्यसपछि २९ वर्षीय एक भारतीय नागरिकलाई पनि सोही अभियोगमा मुद्दा चलाइएको छ ।
डिटेक्टिभ इन्स्पेक्टर गेभिनले भने, “फोनहरूको अनौठो शिपमेन्ट फेला पार्नु नै एउटा अन्तर्राष्ट्रिय तस्करी गिरोहको पर्दाफास गर्ने अनुसन्धानको प्रारम्भिक बिन्दु थियो, जसले लन्डनमा चोरी भएका कूल फोनहरूको ४०% सम्म निर्यात गरिरहेको हाम्रो विश्वास छ ।”
गत हप्ता प्रहरीले चोरी, चोरीका सामानको ओसारपसार र चोरीको षड्यन्त्रको आशङ्कामा थप १५ जनालाई पक्राउ गर्यो । तीमध्ये एक बुल्गेरियन नागरिकसहित सबै महिला थिए । बिहान छापा मार्ने क्रममा करिब ३० डिभाइसहरू फेला परेका थिए ।
अपराधको बढ्दो प्रवृत्ति
लन्डनमा फोन चोरीको सङ्ख्या विगत चार वर्षमा करिब तीन गुणा बढेको छ । सन् २०२० मा २८ हजार ६०९ फोन चोरी भएकोमा सन् २०२४ मा यो सङ्ख्या ८० हजार ५८८ पुगेको छ । यूकेमा चोरी हुने सबै फोनहरूमध्ये तीन-चौथाइ अहिले लन्डनबाटै चोरी हुने गरेका छन् ।
नेसनल स्टाटिस्टिक्स कार्यालयको पछिल्लो तथ्याङ्कले मार्च २०२५ मा समाप्त भएको वर्षमा इङ्गल्यान्ड र वेल्सभर व्यक्तिबाट चोरी हुने फोन १५% ले बढेको देखाएको छ । जुन २००३ पछिको सबैभन्दा उच्च रेकर्ड हो ।
प्रहरीका वरिष्ठ अधिकारीहरूले यो आपराधिक गिरोहले एप्पल उत्पादनहरूलाई विशेष रूपमा लक्षित गरेको बताएका छन् । किनभने ती विदेशमा धेरै लाभदायक छन् ।
मेट प्रहरीको अनुसन्धानले सडक चोरहरूलाई प्रति ह्यान्डसेट ३०० युरोसम्म भुक्तानी गरिएको पत्ता लगाएको छ । चोरी भएका डिभाइसहरू चीनमा प्रति फोन चार हजार युरोसम्ममा बिक्री हुने गरेको पाइएको छ । यो उच्च मूल्य उनीहरूको इन्टरनेट-इनेबल क्षमताका कारण हो । जुन सेन्सरशिपलाई बाइपास गर्न खोज्नेहरूका लागि आकर्षक हुन्छ ।
प्रहरी मन्त्री सारा जोन्सले बीबीसीसँग भनेकी छिन्, “हामीले सुनिरहेका छौँ कि केही अपराधीहरू लागुऔषध कारोबार छोडेर फोन व्यवसायमा लागिरहेका छन् । किनभने यो बढी लाभदायक छ ।” फोन चोर्नेहरू प्रायः तीव्र गतिमा भाग्नका लागि ई-बाइक वा मोपेड प्रयोग गर्छन् ।
मेटको फोन चोरी नियन्त्रणको नेतृत्व गरिरहेका कमान्डर एन्ड्रयु फेदरस्टोनले यस अपरेसनलाई यूकेमा मोबाइल फोन चोरी र लुटपाटमाथिको असाधारण र सबैभन्दा ठुलो कारबाही भनेका छन् । उनले यस अपरेसनले सडक स्तरका चोरहरूदेखि लिएर अन्तर्राष्ट्रिय सङ्गठित अपराध समूहहरूलाई ध्वस्त पारेको बताए ।
यद्यपि धेरै पीडितहरूले प्रहरी, विशेषगरी मेट प्रहरीले पर्याप्त काम नगरेको भन्दै आलोचना गरेका छन् । ‘एप्पलको फाइन्ड माई आईफोन’ वा यस्तै ट्र्याकिङ सेवाहरू प्रयोग गरी आफ्नो चोरी भएको फोनको रियल-टाइम स्थान रिपोर्ट गर्दा पनि अधिकारीहरूले सहयोग नगरेको पीडितहरूको गुनासो छ ।
लन्डनका मेयर सर सादिक खानले चोरी भएका डिभाइसहरूलाई पुनः प्रयोग गर्न सजिलो भएकोमा आलोचना गर्दै मोबाइल फोन उद्योगलाई चोरी भएका उपकरणहरूलाई प्रयोग गर्न नमिल्ने बनाउन अझ कडा र छिटो कदम चाल्न आह्वान गरेका छन् । मेयर खानले यो व्यापारलाई बन्द गर्न विश्वव्यापी समन्वय आवश्यक रहेको पनि बताएका छन् ।
समाचार 
